Masanızda gayretle çalışırken, yöneticiniz, odaya giriyor ve farklı bir konudaki diğer faaliyete de yardımcı olmanızı istiyor. Veya yapmakta olduğunuz işi bırakarak diğerine bakmanızı. Bu durum çevrenizde veya işyerinde tanıdık birini hatırlatıyor mu?
Bu kişinin fark etmediği şey günlük görevlerinize ek olarak aslında çeşitli projelerde de bulunduğunuz ve gayret gösterdiğiniz. Ancak, bunu olumlu düşünmeye çalışarak bir mantığa oturtmaya çalışsak bile bu kötü liderliği telafi etmez.
Özellikle de günümüzde kaliteli çalışanların, işten ayrılmaya karar verirken önde gelen önemli bir neden olarak, yöneticileriyle olan benzeri ilişkilerin etkisinin olması dururken. Yapılan anketlere göre, çalışanın yüzde 45 gibi büyük bir çoğunluğu yöneticileri ile olan olumsuz ilişkileri nedeniyle önceki işlerinden ayrıldığını belirtmektedir.
Etkisiz liderliğin belirtisi olarak şu üç işareti gözden kaçırmamalıyız. Tam tersine bunlarla liderliğimizi geliştirerek nasıl başa çıkılacağı konusunda kendimizi yetiştirmemiz gerekir:
1. Kaçınmak ve uzak durmak
Bir ofisteki anlaşmazlığı görmezden gelmek, çatışmaya müdahale etmemek veya başkalarını etkileyebilecek önemli bir projeden kaçınmak etkisiz liderlerin ortak bir göstergesidir. Gözlerden uzak hareket ederek konumunu sürdürmek arzusundan gelir. Belli bir plan, proje veya durumda ekibine liderlik etmek yerine, işin kolayına kaçarak kişileri kendi başlarına bırakır. Veya kritik durumlarda sorumluluktan kaçınmak için yine kendilerine göre uyanıklık yaparak bu görevleri başkalarına devreder.
Bir liderin “güçlü ya da zayıf” olmasını, etki derecesini özellikle belirsizlik, stres ya da çatışma ortamları gösterir. Çalışanları için bir sorunu çözmekten kaçınması ya da personelinin arkasında durmaması veya onların gelişimini desteklemediği durumlarda o lider yetersiz olarak algılanır. En dikkat çekici anlardan biri de yöneticinin zor bir durumdan kaçınmaya çalışması ya da karar vermediğinde yaşanır. Bu olduğunda, zafiyet başlar çünkü zayıf bir liderlik ve yönetim vardır.
Bu problemi nasıl ele alabiliriz? Delegasyon, tartışmasız olarak liderlik geliştirme programlarındaki kapsamlı ve en önemli hususlardan biridir. Liderleri, yöneticilerden veya yöneticileri astlarından ayıran temel konulardan. Bu nedenle, doğru kişilerin yetkilendirilmesi ve hangi görevleri, ne zaman, kime ve nasıl delege edileceğini belirtmek önemlidir.
Ve güvenirlilik. Yaptığımız işte başarılı olmamızın ve karşılıklı saygının ifadesidir. Bir hikaye yaratmanın ilk basamağı. Etkili bir lider, işin içine girmekten, yönlendirmekten korkmaz. Çalışanların istekle peşinden gelmeleri, motive olmaları için çaba sarf eder. Güvenirliliğin olmaması iletişimi de ilişkileri de olumsuz etkiler.
2. Pervasız olmak
Cesur olmak ve pervasız olmak arasında, özellikle de liderlik söz konusu olduğunda ince bir çizgi var. Bu nedenle tecrübesiz veya etkisiz olan zayıf liderler farkında olmadan pervasızlığa doğru eğilim gösterir. Eylemlerinin ve kararlarının sonuçlarını dikkate almadıkları zaman yaşanan değişiklikler ve cesaret için kafaları karışabilir.
Etkisiz bir liderin hukuki bir konudaki yaklaşımını ele alalım. Pervasız bir yaklaşım içinde olmamalı, olamaz da çünkü hukuki konular ciddi ve bağlayıcı bir iştir.
Bu problemi nasıl ele alabiliriz? Liderleri ve ekipteki kişileri fikir ve düşüncelerini paylaşmaya teşvik etmek, geliştirmek önemlidir. Bunu yaparken daima organizasyon hedeflerini göz önünde bulundurmak gerekir. Organizasyonun misyon ve vizyonu ile birlikte liderlik geliştirme programları ile lider ve lider adaylarının bu eksiklikleri pekiştirilmeli.
Cesaret göstermek bir alışkanlıktır ve harekete geçme eğilimine, risk almaya teşvik eder. Liderler, insan ve hedef odaklı bir yaklaşım içinde her iş fikrini, öneri ve inisiyatifi değerlendirebilmelidir. Bu denge hem çalışanlara keyif verir hem ekip hem de iş için en iyi şekilde nasıl hareket edileceğini keşfettiğimiz bir şeydir.
3. Tükenmişlik
Hepimizin zaman zaman stres altında yalpalayarak hareket eden ve bunu personele yansıtan yönetici ya da iş arkadaşınız vardır. Çünkü stres ve iş hayatı -hatta özel hayat- el ele olma eğiliminde. Başlangıçta pek fazla düşünmüyoruz ancak sorunlar görülmeye başladığında yani otobandan stabilize yola girdiğimiz de şiddetini hissetmeye başlarız. İşte o an liderlik sıkıntıları kendini hissettirmeye başlar. Kaçış yok. O liderlik rolüne ne kadar hazır olduğumuz turnusol kağıdının verdiği renk gibi ortaya çıkar.
Örneğin terfi veya görevlendirmeleri sadece performans veya görev süresi temelinde oluşturan organizasyonlar, lider adaylarını etki yaratamama ve verimsizlik seviyelerine taşıyan bir sistem oluştururlar. Statüko ve başarısızlık yaratır. Çünkü kişiler için büyük bir stres kaynağı. Çünkü bu adayların bir kısmı yeterli düzeyde deneyime, yeteneğe veya bilgiye sahip olmadıkları halde bir şeyler yapmaya çalışıyor. Bir kısmı uyumdan uzaklaşıyor. Dolayısıyla organizasyon için iyi olmadığı gibi çalışanlar arasındaki iletişim ve dayanışma için de müşteriler için de iyi değil.
Bu problemi nasıl ele alabiliriz? Henüz hazır değilse, birilerini liderlik rolüne dönüştürmekten kaçınmak gerekir. Rehberlik, deneyim kazanma veya izleme gibi liderlik geliştirme fırsatlarını potansiyel liderlere önce sunulması gerekir. Bu, onlardan beklenen beklentiler konusunda bir çeşni sunar. Kendi rolüne hazırlarken, başarılı olup olmadıkları konusunda da geri bildirim verir.
O halde mevcut rollerimizdeki performansın ötesine geçmeli ve yeni roldeki yeterlilik, farkındalık ve mükemmellik için potansiyeli değerlendirmeliyiz. Potansiyele odaklanmaya başladığınızda, farklı bir gözle bakmaya başlarsınız ve gerçekten ilginç bir şey olur. Şu anki rolünde yıldız olmayan bazı çalışanların lider olarak yıldız olma potansiyeline sahip olduğunu fark edeceksiniz. Unutmayalım ki liderlik rolünde oyunculardan daha çok “antrenörler” daha iyidir ve onlara ihtiyacımız var.
Kaçınma, pervasızlık ve tükenmişlik zayıf ve yetersiz liderliğin küçük işaretleridir. Zamanla kar topu gibi büyür. Dikkatsizlik, asabiyet, dalgınlık, önemsememek ve ihmal gibi kusurlar da başarısızlıkların ikinci temel sebebidir. Ancak, doğru liderlik geliştirme yöntemleri ve eğitimleri aracılığıyla, iyi niyetli liderler gerçekten mükemmel olabilir.
Baskı ve stres altında sinirlenen diğer kötü liderlik işaretleri nelerdir? Düşüncelerinizi yorumlarınızla paylaşın, birlikte öğrenelim.
